Choroby płuc są wywołane nie tylko przez palenie papierosów. I objawiają się nie tylko kaszlem.
Choroby płuc w statystykach
• Nowotwory płuc zajmują drugie miejsce co do częstości występowania wszystkich nowotworów w Polsce. Choroba występuje prawie wyłącznie u palaczy. Co roku na raka płuca umiera ponad 20 tysięcy Polaków.
• Szacuje się, że około 2 miliony Polaków choruje na POChP.
• Ponad 4 mln osób w Polsce (dzieci i dorosłych) cierpi na astmę oskrzelową.
• Pulmonolodzy alarmują, że z roku na rok rośnie liczba Polaków, którzy zapadają na choroby płuc.
Jakie są najczęstsze choroby płuc?
Choroby płuc to duża grupa schorzeń o różnym pochodzeniu. Dotykają osoby w każdej grupie wiekowej.
Główne z nich to:
• choroby infekcyjne, zakaźne – na skutek styczności z wirusami lub bakteriami np. zapalenie płuc, gruźlica, COVID-19;
• choroby o podłożu alergicznym – astma, alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych;
• choroby onkologiczne – nowotwory płuca (w tym rak płuca) i opłucnej oraz śródpiersia;
• przewlekłe niezakaźne choroby płuc – POChP (przewlekła obturacyjna choroba płuc);
• zaburzenia oddychania w czasie snu – np. bezdech senny.
Czynniki ryzyka chorób płuc
• Dym tytoniowy – palenie czynne i bierne.
• Ekspozycja na wewnętrzne źródła emisji zanieczyszczeń (opalanie mieszkań i gotowanie z użyciem biopaliw).
• Otyłość.
• Brak aktywności fizycznej, spadek wydolności płuc.
• Zanieczyszczenie środowiska – przemysłowe i komunikacyjne.
• Ekspozycja na radon i azbest.
• Ekspozycja na pyły i substancje chemiczne w miejscu pracy.
• Predyspozycje rodzinne.
• Częste zakażenia układu oddechowego, zwłaszcza w dzieciństwie.
• Niedoleczone, przewlekłe stany zapalne w obrębie układu oddechowego.
• Stany niedożywienia i niedoborów w organizmie.
Niepokojące objawy
Nie należy lekceważyć takich objawów jak:
• kaszel utrzymujący się dłużej niż 3 tygodnie,
• kaszel z odkrztuszaniem plwociny,
• obecność krwi w odkrztuszanej plwocinie,
• chrypka,
• bóle w klatce piersiowej lub bóle barku,
• świszczący oddech,
• niezamierzona utrata masy ciała,
• nocna potliwość, niewyjaśnione stany gorączkowe,
• senność dzienna.
Profilaktyka
• Rzuć palenie tytoniu, a najlepiej nie sięgaj po pierwszego papierosa.
• Unikaj biernego palenia, chroń dzieci przed dymem tytoniowym.
• Utrzymuj aktywność fizyczną, lecz unikaj jej na zewnątrz w okresach pogorszenia jakości powietrza.
• Odżywiaj się zdrowo, pamiętaj o urozmaiceniu diety (darmowe plany żywieniowe z przepisami na zdrowe dania znajdziesz na portalu diety.nfz.gov.pl).
• Unikaj kontaktu z osobami chorymi na infekcje i choroby zakaźne.
• Zadbaj o całkowite wyleczenie przeziębień.
• Pamiętaj o częstym wietrzeniu pomieszczeń.
• W przypadku alergii i astmy – unikaj lub ogranicz kontakt z alergenami.
• Przestrzegaj zasad bezpieczeństwa i higieny w pracy w zawodach narażonych na czynniki szkodliwe dla układu oddechowego.
• Zaszczep się przeciw grypie i przeciw COVID-19.
Przyczyną wielu schorzeń układu oddechowego jest dym tytoniowy, który zawiera w swoim składzie 4000 związków chemicznych, w tym ponad 400 o działaniu drażniącym i 50 o działaniu rakotwórczym.
Program profilaktyki chorób odtytoniowych (w tym POChP)
Program adresowany jest do osób powyżej 18 roku życia palących tytoń. Celem programu jest ocena stanu zdrowia płuc, pomoc w rzuceniu nałogu palenia i wzrost świadomości zdrowotnej. U osób w wieku 45–65 lat biorących udział w programie stosuje się diagnostykę POChP, kluczowe badanie, które jest wykonywane, to spirometria.
Pojemność życiowa płuc, a tym samym wydolność płuc spada wraz z wiekiem, u palaczy spadek ten następuje 2–3 razy szybciej. Warto podjąć działania zmierzające do rozstania się z nałogiem, aby poprawić parametry życiowe płuc i uchronić się przed wieloma schorzeniami.
Program profilaktyki chorób odtytoniowych (w tym POChP)
Źródło: https://akademia.nfz.gov.pl/profilaktyka/profilaktyka-chorob-pluc-czego-unikac-na-co-zwrocic-uwage/
